راهنمای سفر به شمال اطلاعات گردشگری استان مازندران
سد و نیروگاه سیاه‌بیشه (در ۱۲۵ کیلومتری شمال تهران و ده کیلومتری شمال تونل کندوان و در مسیر رودخانهٔ چالوس)، یک نیروگاه تلمبه‌ذخیره‌ای با ظرفیت تولید ۱۰۴۰ مگاوات که شامل چهار واحد ۲۶۰ مگاواتی است. این طرح دارای دو سد و یک نیروگاه تلمبه‌ذخیره‌ای است. نیروگاه تلمبه‌ذخیره‌ای این قابلیت را دارد که در ساعات اوج مصرف به تولید برق می‌پردازد و در ساعات کاهش مصرف با پمپاژآب به سد بالا و ذخیره آن و در نتیجه مصرف برق، به کنترل بار شبکه سراسری اقدام می‌کند.
سد بالادست این نیروگاه از نوع سنگریزهای با ریزش بتونی و ارتفاع ۸۶ متر با حجم مخزن ۳٫۶ میلیون متر مکعب است و سد پایین‌دست آن ۱۰۴ متر ارتفاع و حجم مخزن ۳٫۷ میلیون متر مکعب دارد. این نیروگاه خودراه‌انداز است و پاسخ سریعی به تغییرات ناگهانی بار در شبکه دارد و می‌تواند در تنظیم ولتاژ و کنترل فرکانس شبکه مؤثر باشد.عملیات اجرایی این طرح در سال ۱۳۸۲ آغاز شده است.این طرح پس از احداث، سالیانه به طور متوسط ۱۵۰۰ میلیون کیلووات ساعت برق تولید خواهد کرد. از ویژگی‌های مهم این طرح، شفت‌های مایل آن است که برای اولین بار در کشور و به طول ۵۰۴ متر و قطر پوشش فلزی ۵ متر با زاویه ۶۷ درجه نسبت به افق احداث گردیده است.
اهداف طرح
- ایجاد تعادل در شبکه مصرفی کشور در ساعت‌های پربار و کم بار مصرف؛
- تولید انرژی برق‌آبی با ظرفیت ۱۰۴۰ مگاوات در ساعت‌های پر بار مصرف؛
- مصرف انرژی الکتریکی با ظرفیت ۹۶۰ مگاوات در ساعت‌های کم بار مصرف؛ و
- کاهش هزینه‌های استهلاک نیروگاه‌های حرارتی به میزان سالانه ۱۹ میلیون دلار. [۳]
ویژگی‌های طرح
- اولین نیروگاه تلمبه‌ذخیره‌ای ایران؛
- اولین سدهای سنگریزهای با رویه بتنی در ایران(CFRD)؛ و
- ایجاد تعادل در شبکه و کاهش هزینه‌های استهلاک نیروگاه‌های حرارتی به میزان سالانه ۱۹ میلیون دلار. [۲]
اقتصاد طرح
هزینه های اجرای پروژه بر اساس برآورد اولیه بالغ بر ۵۴۳۸ میلیارد ریال می‌باشد که با منابع سرمایه‌گذاری عمومی، منابع داخلی، تسهیلات بانکی داخلی، اوراق مشارکت و تسهیلات خارجی (فاینانس ، وام و…) تامین گردیده است. زیان‌های ناشی از طولانی شدن پروژه عبارتند از افزایش قیمت تمام شده طرح و عدم‌النفع حاصل از فروش برق. منافع و درآمد حاصل از تولید برق طبق برآورد اولیه سالانه ۶۳۳ میلیارد ریال (بر حسب هر کیلووات ساعت ۶۴۲ ریال) خواهد بود.
موقعیت جغرافیائی پروژه
ساختگاه طرح سد و نیروگاه تلمبه ذخیره‌ای سیاه بیشه بر روی رودخانه چالوس واقع در ۱۲۵ کیلومتری شمال تهران، ۱۰ کیلومتری شمال تونل کندوان در مسیر جاده کرج–چالوس در استان مازندران در مجاورت روستای سیاه بیشه قرار گرفته است و لذا طرح به همین نام خوانده می‌شود
