در پاييز بهكجا سفر كنيم؛ سوالي است كه بسياري از ايرانيها اين روزها از يكديگر ميپرسند. در اين گزارش چندين مكان گردشگري سرزمين اسطورهاي سيستان و بلوچستان براي فصل پاييز معرفي ميشود كه باهم مي خوانيم.
سيستان و بلوچستان استاني كه بايد هفتهها براي ديدن صدها جاذبه طبيعي و تاريخي آن وقت گذاشت، بهگفته اغلب گردشگراني كه به اين استان سفر كردهاند، بارها و بارها به آنجا بازگشتهاند، چراكه در آنجا زيباييهايي را ديدهاند كه بينظير بوده است.
سیستان و بلوچستان، سرزمین اسطورهای ایران که نام آن در کتاب اوستا، بهعنوان یازدهمین سرزمینی یاد میشود که اهورامزدا آفریده، در شاهنامه و بسیاری از متون کهن آمده است؛ سرزمین بلوچستان به آن «ماکا» میگفتند و در کتیبه بیستون نیز با همین نام از آن یاد شده و در نوشتههای هرودت، تاریخنگار یونانی از آن به نام «گدروزیا» ياد شده است. امروزه بلوچستان به محل سکونت قوم بلوچ اطلاق میشود كه پس از اسلام این سرزمین به «مکران» معروف شد.
مردمان اين استان بسيار سختكوش، پرتلاش، صميمي و مهماننواز هستند. اين استان شامل ۱۸ شهرستان ایرانشهر، چابهار، خاش، دلگان، زابل، زابلی، زاهدان، زهک، سراوان، سرباز، سیب سوران، قصرقند، کنارک، هیرمند، نیکشهر، میرجاوه، نیمروز و هامون است که هر کدام به لحاظ تاریخ و موقعیت جغرافیایی دارای مناطق گردشگری و باستانی بسیاری هستند.
11 درصد مساحت ايران در سيستان
سیستان و بلوچستان بيش از 11 درصد از مساحت كشور را تشكيل ميدهد؛ وسعت اين استان بهاندازه فاصله استان قزوين تا مشهد است. بهدليل گستردگي اين استان از تنوع اقليمي بالاي برخوردار از شمال تا جنوب آن برخوردار است. سيستان دروازه ورود ايران به اقيانوس و آبهاي آزاد است. بهدليل شرايط اقليمي مناسب جنوب استان و شمال آن، كشاورزي رونق بسياري دارد. بسياري از ميوههاي گرمسيري كشور در حدود 40 روز زودتر از مابقي نقاط كشور در اين استان برداشت ميشود.
مرواريدي بهنام سواحل مكران
كوههاي مينياتوري مكران
اين کوهها چاک چاک هستند و اشکالي نامانوس و فاقد پوشش گياهي دارند. به دلیل همين غيرعادي بودنشان در سالهاي اخير و در ميان گردشگران، به«کوههاي مريخي» شهرت يافتهاند و جزونمونههاي بدبوم (بدلند) و پديده بومشناختي ويژهاي است.
گلفشانهاي خاش
تفتان، تنها آتشفشان فعال ايران
دامنه کوه تفتان، تنها آتشفشان فعال در سراسر ایران که پیوسته دود و بخار از آن متصاعد میشود، از دیگر شاهکارهای طبیعت این استان بهشمار میروند. مناطق باستانی این سواحل بخش دیگری از جاذبههای توریستی بزرگترین استان ایران بهشمار میآید.
شهر سوخته؛ اولين شهر پيشرفته دنيا
در روزگاران دور که بشر تازه یکجانشین شده بود، شهری در سیستان پدید آمد که به گفته باستانشناسان به لحاظ بافت شهری، جمعیت، برنامه ریزی شهری و … اولین شهر جهان بود. شهر سوخته و تمدن هوشمند و خلاق آن با بیش ازپنجهزار سال قدمت، بهعنوان بزرگترین استقرار شهرنشینی در نیمه شرقی فلات ایران، نمونهای منحصر به فرد و حکایتگر واقعی علم، صنعت و فرهنگ گذشتههای دور این مرز و بوم است.
شهر سوخته در ۵۶ کیلومتری زابل در استان سیستان و بلوچستان و در حاشیه جاده زابل – زاهدان واقع شده است. این شهر در ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد پایهگذاری شده و مردم این شهر در چهار دوره بین سالهای ۳۲۰۰ تا ۱۸۰۰ قبل از میلاد در آن سکونت داشته اند. محوطه باستانی شهر سوخته در هزاره دوم و سوم قبل از میلاد، توسط مهاجرانی كه از چهار گوشه به آن مهاجرت كردهاند، بنا شده است.
سند یا کتیبه ای که نام واقعی و قدیمی این شهر را مشخص کند، هنوز به دست نیامده و به دلیل آتشسوزی در دو دوره زمانی بین سال های 3200 تا 2750 قبل از میلاد «شهر سوخته» نامیده میشود.«کلنل بیت» یکی از مأموران نظامی بریتانیا از نخستین کسانی است که در دوره قاجار و پس از بازدید از سیستان به این محوطه اشاره کرده و نخستین کسی است که در خاطراتش این محوطه را شهر سوخته نامیده و آثار باقیمانده از آتشسوزی را دیده است. پس از او «سر اورل- اشتین» با بازدید از این محوطه در اوایل سده حاضر، اطلاعات مفیدی در خصوص این محوطه بیان کرده است.
بعد از او شهر سوخته توسط باستانشناسان ایتالیایی به سرپرستی«مارتیسو توزی» از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷ مورد بررسی و کاوش قرار گرفت.شهر سوخته دارای تشکیلات مرتب و منظمی بوده و از بعد سازماندهی اجتماعی نیز جزء شهرهای پیشرفته زمان خود بوده است. وجود نظام مرتب و منظم آبرسانی و تخلیه فاضلاب، دانش پزشکی پیشرفته و صدها عامل دیگر بر اهمیت این منطقه افزوده است. برای نخستینبار در شهر سوخته یك چشم مصنوعی متعلق به 4800 سال پیش كشف شد. این چشم مصنوعی متعلق به زنی 25 تا 30ساله بوده که در یکی از گور های شهر سوخته مدفون شده بوده است. چشم مصنوعی روی جمجمه او دیده میشود. Top of Formشهر سوخته با قدمت پنج هزار ساله ثبت جهاني شده است.
سراوان
شهرستان سراوان معروف به سرزمین نخلها و نگارههاست. نخلستانهای وسیع و سبز و همچنین سنگوارههای متعدد در توابع این شهرستان موجب شده است تا به نگارخانه سنگوارههای ایران مشهور شود. سفال کلپورگان واژه نامآشنای تمامی هنرمندان ایران و جهان است که در روستای کلپورگان در ۳۰ کیلومتری شهر سراوان واقع شده است.اگر تصمیم دارید سری به این شهر بزنید، بازدید از «تپه مهتاب خزانه »، « تپه کلاتک آسپیچ»، «تپه روباهک» ،«تپه میل مارد»، «تپه سد میرعمر»، «قلعه سیب»، «سنگنگاره های کوه مهرگان»، «دره نگاران» ، «کشتگان» و همچنین موزه مردمشناسی سراوان را فراموش نکنید.
روستای دَرَک
روستای دَرَک در انتهای نقشه استان سیستان و بلوچستان و نزدیک مرز دریایی دو استان هرمزگان و سیستان وبلوچستان و در حوزه بخش زرآباد شهرستان کنارک واقع شده است.
گردشگران می توانند از طریق زمینی و هوایی به این منطقه بکر سفر کنند، از طریق هوایی بعد از انتخاب مقصد چابهار (فرودگاه کنارک) با پیمودن 135 کیلومتر و عبور از روستاهای کهیر به طرف زرآباد به روستای دَرَک خواهند رسید.
مسافرانی که از سمت هرمزگان قصد سفر به چابهار را دارند، بعد از طی مسیر 160 کیلومتری از جاسک به زرآباد به این روستای ساحلی زیبا خواهند رسید.
تماشای زیبایی های این روستا، هرگردشگری را به وجد می آورد و باید ساعت ها از دیدن آن لذت ببرد، چون مشاهده سواحل ماسه ای بدون سنگ در کنار کوه، جنگل و نخلستان جذابیت خاصی به این منطقه داده است.در این روستا مجموعه ای از درختان چش، کرت (انجیرمعابد)، تپه های رمل سفید، نخل سبزرنگ و دریای نیلگون آبی در کنار هم قرار دارند. غروب قرمزگونه خورشید در بین نخلستان، سطح دریا، رمل ها و جنگل بسیار زیبا و دیدنی است و رنگ های متفاوت غروب را با جابهجا شدن چند دقیقه ای خورشید مشاهده خواهید كرد.