شهرستان جویبار یکی از شهرستانهای مرکزی استان مازندران است. با ۶/۲ درصد جمعیت مازندران تا چند سال گذشته بخشی از شهرستان قائمشهر محسوب میشدهاست. مرکز این شهرستان شهر جویبار است.
مختصات جغرافیایی آن ۴۷،۵۲ تا ۵۸،۵۹،۵۲ طول شرقی از نصف النهار مبدا و ۳۳،۳۶ تا ۴۷،۳۶ عرض شمالی است. حدود آن از شمال به دریای مازندران از جنوب به شهرستان قائمشهر از شرق به شهرستان ساری واز طرف غرب به شهرستان بابلسر میرسد.
رودخانه سیاهرود از میان این شهرستان عبور کرده و به دریای خزر میریزد
تاریخ
گمان میرود اجتماع اولیه مردم در شهرستان جویبار به دوران صدر اسلام باز گردد. ولی اولین مدرک و نشانه از جویبار در کتاب سهمی، نویسنده تاریخ جورجان که در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم زندگی میکرد در صفحه ۴۸۸ در مورد یک شخصیت علمی و فقهی برجسته با نام یعقوب تن بلائی از دهستان گیلخواران (نام قدیمی جویبار) نوشته شدهاست. تاریخ مرگ این فرد ۲۹۲ هجری ذکر شدهاست. آنچه مشخص است این است که در دوران قاجار به دستور آقا محمد خان گروهی از طوایف کرد برای محافظت از مناطق شمالی به این منطقه که مدتی به کردکلا معروف بود، مهاجرت کردند. محمد حسن خان کرد سرپرستی این منطقه را بدست گرفت.
در سال ۱۳۱۰ در دوره پهلوی و به دستور رضاشاه کارخانه پنبهای در مرکز شهر تاسیس شد که میتوان گفت این کار اولین سنگ بنای شهر جدید جویبار بود. هم زمان با آن تاسیس ژاندارمری و مخابرات با مرکز تلفن مغناطیسی به این امر کمک کرد.
مردم
طبق آمار سال ۱۳۸۵ جمعیت شهرستان جویبار ۷۰٬۲۰۴ نفر بودهاست و ۶۸٪ جمعیت در نقاط روستایی سکونت داشتهاند. از این تعداد ۵۲٬۳۸۴ نفر باسواد بودهاند. همچنین نرخ بیکاری در این شهرستان در حدود ۶٫۵ درصد است.
درسال ۱۳۸۸ در این شهرستان درحدود ۱۷۵ واحد آموزشی در مقاطع مختلف تحصیلی در حال آموزش به ۱۳۰۰۰ دانش آموز میباشند.
مراکز آموزشی و درمانی
دانشگاه آزاد اسلامی
این دانشگاه در سال ۱۳۸۱ تاسیس شد. بیش از ۲۰۰۰ دانشجو در سطوح کاردانی و کارشناسی در این دانشگاه مشغول به تحصیل میباشند.
دانشگاه پیام نور
این دانشگاه در سال ۱۳۸۴ تاسیس شد و از سال ۱۳۸۶ پذیرش دانشجو در آن آغاز شدهاست. در حدود ۳۰۰ دانشجو در این دانشگاه مشغول به تحصیل میباشند.
بیمارستان عزیزی
این بیمارستان که بیشتر بیمارستانی دانشگاهی، درمانی شناخته میشود، در سال ۱۳۷۵ در زمینی به مساحت یک هکتار و ۲۵۰ متر با ظرفیت ۲۵ تخت ثابت ساخته شدهاست و تنها بیمارستان این شهرستان میباشد.
مراکز تاریخی و تفریحی
در شهرستان جویبار تاکنون ۲۰ اثر تاریخی در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیدهاست. ۱۱ تپه تاریخی با قدمت هزاره اول پیش از میلاد، محوطه باستانی انبارسر، تکایای چهلتن، بیزکی، کردکلا، امامزاده حبیبالله، سقاتالار بیزکی، پل جمعه بازار و سیکاپل از جمله این آثار باستانی ثبت شده میباشند.
سواحل چپکرود
سواحل چپکرود به طول ۱۸ کیلومتر از بکرترین سواحل در استان مازندران محسوب میشود. این سواحل دارای چند طرح سالم سازی دریا نیز میباشد.
جمعه بازار
جمعه بازار، بازاری تاریخی در جویبار است که بصورت هفتگی هر جمعه برپا میشود. این بازار در سراجکلا، نزدیکی سیاهرود و در کنار پل خشتی این شهر قرار دارد.
پل جمعه بازار (خشت پل) جویبار
پل خشتی جمعه بازار که به خشت پل نیز معروف است در دوران قاجار ساخته شدهاست در فاصله پنج کیلومتری جویبار و بر روی رودخانه سیاهرود قرار دارد. طول دهنه این پل ۲۰ متر و عرض آن ۷٫۵ متر میباشد. این پل دارای ۵ طاق جناقی است و پایههای آن درجهت مخالف جریان آب دارای موج شکن مثلثی شکل میباشد. به دلیل رفت و آمد زیاد و نگهداری نامناسب در حال تخریب است. در حال حاضر پل دیگری در کنار این پل در دست احداث میباشد.
سیکاپل
پل تاریخی سیکاپل که به پل درویش محمدشاه نیز معروف است در روستای درویش محمدشاه و نزدیکی شهر جویبار و بر روی سیاهرود قرار دارد. این پل در دوره قاجار ساخته شده و احتمال میرود بیشتر از ۲۰۰ سال از ساخت آن گذشته باشد. مقبره امامزاده درویش محمد شاه که گفته میشود از نوادگان علی بن حسین از امامان شیعه میباشد در فاصله ۳۰۰ متری این پل قرار دارد. این پل با شماره ۲۱۹۹۳ در فهرست آثار ملی کشور ثبت گردیدهاست.
پل ازان
پل ازان که در زمان قاجاریه ساخته شدهاست شش چشمه طاق دارد و ارتفاع بلندترین آنها از سطح آب شش متر است. این پل در روستای ازان قرار دارد. این پل در سال ۱۳۷۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
تکیه کردکلا
این تکیه در سال ۱۲۸۰ هجری قمری ساخته شده ودر ۲۸ کیلومتری شمال غربی جویبار واقع شدهاست. این بنا دارای نمایی آجری و سقفی پوشیده از سفال است و دارای یک ایوان و شش ستون چوبی است که در ایوان آن کتیبهها و نقاشیهایی از صحنههای جنگ، شکار حیوانات و مراسم مذهبی به چشم میخورد.
تپههای باستانی
در شهرستان جویبار تعداد زیادی تپه باستانی وجود دارد که از بین آنها میتوان به تپه اسماعیلکلا بزرگ، تپه جنکتی، تپه حیدرآباد، تپه دونچال، تپه دینبن، تپه دینچفتسر، تپه دینلاریمی، تپه شورکا و تپه فوتمسنگپل اشاره نمود.